Blogs

Groots dromen, kleine stapjes
4-5-2019
Ben jij een gewoonte eter?
Tijdens onze workshops doen we vaak een snelle test om voor jezelf te achterhalen wat voor type eter je bent: een externe eter, een lijngerichte eter of een emotie eter.
Een externe eter krijgt trek als hij of zij iets lekker ziet of ruikt, een lijngerichte eter telt regelmatig calorieën om te bekijken of er nog iets gegeten kan worden en een emotie eter koppelt bijvoorbeeld verdriet of plezier aan eten. Vaak zijn we allemaal in ieder geval in min of meerdere mate emotie eters. Eten wordt in onze maatschappij immers zowel gekoppeld aan feestelijke als verdrietige momenten. Eten is zo veel meer dan alleen jezelf voeden. Het hoort overal bij: bij je verjaardag, bruiloft, liefdesverdriet en zelfs bij de dood.
Je kunt ook een gewoonte eter zijn. Gewoonte eters hebben vooral op vaste momenten van de dag behoefte aan bijvoorbeeld snacks, koek of snoep. Daarbij zijn er specifieke momenten waarbij we gewend zijn om te eten. Bijvoorbeeld voor de televisie, tijdens het autorijden of bij het studeren. Vaak weten gewoonte eters ook wel een aantal momenten op te noemen waarop ze het lastig vinden om niet te veel te eten of te snoepen. Ook pakken gewoonte eters zonder erbij na te denken iets te eten en is het op terwijl ze amper bewust hebben geproefd.
Herken jij jezelf hierin? Ik merk aan mezelf dat als ik iedere avond rond 21:30 uur toastjes met kaas neem, dat ik vanzelf een hongergevoel krijg rond die tijd.
Het wordt in de wetenschap ook wel klassiek conditioneren genoemd. Er kan dan ook ons al ‘het water in de mond lopen’ alvorens we werkelijk aan het eten zijn. Je lichaam bereidt zich dan al voor op het verwerken van het eten wat nog komen gaat. Je kunt dit zelfs gaan ervaren als honger, ook als je net een warme maaltijd op hebt.
Dit wordt aangeleerde honger genoemd. Honger die niet veel te maken heeft met een lege maag, maar meer met aangeleerd gedrag. Het proces van aangeleerde honger is bij vaak bij toeval ontstaan. Bepaalde situaties en handelingen worden zo vaak gekoppeld aan eten dat hierdoor het moment van: ‘ik plof op de bank en heb zin in wat lekkers’ uiteindelijk zelf honger oproept.
Het is best lastig om die aangeleerde honger weer af te leren. Daarvoor moet je behoorlijk consequent zijn. En dat is best lastig hoor. Als je het een tijdje volhoudt verdwijnt het hongergevoel ook wel weer, maar je moet het dan we minstens 2 weken volhouden.
Ik geef je een paar tips om het vol te houden:
Tip 1: Zoek afleiding
Op de zondag ochtend is het jouw gewoonte om de dag te beginnen met verse croissantjes. Natuurlijk moet dit op zijn tijd wel eens kunnen, maar je wilt hier eigenlijk wel vanaf. Hoe? Probeer jezelf af te leiden als je het zwaar hebt. Ga bijvoorbeeld op de zondag ochtend een stuk wandelen of sporten. Hierin is het belangrijk dat je van te voren al een activiteit bedenkt die je leuk vindt, en ga bijvoorbeeld niet de ramen wassen. Dit zorgt dat het eten (leuke bezigheid) gaat concurreren met ramen wassen (minder leuke bezigheid). Hoe groot is dan de kans dat je gaat ramen wassen in plaats van lekker wat eten? Heel klein. Kies er dus voor om een leuke bezigheid te kiezen en vooral iets dat je niet met eten associeert.
Tip 2: Maak kleine stapjes
BJ Fogg is één van onze goeroes als het gaat om gedragsverandering. Als je bepaald gedrag wilt afleren kun je misschien wel het allerbeste weer nieuw gedrag aanleren. De beste manier om nieuw gedrag aan te leren is volgens hem om te starten met Tiny Habits; kleine gedragsveranderingen. Essentieel is dat je je Tiny Habit koppelt aan een bestaande ,routinematige handeling. Hierdoor ontstaat een nieuwe routine die het eenvoudig maakt om je Tiny Habit, je nieuwe gedrag, uit te voeren. Een Tiny Habit is een handeling die je in ieder geval één keer per dag doet en je weinig moeite kost.
Ik geef je een voorbeeld:
Ik wil graag gezonder gaan leven. Dat is natuurlijk een veel te grote wens. Ik knip de wens op in een paar concrete wensen. Ik drink bijvoorbeeld te weinig water en wil graag meer water drinken. Dat is een klein stapje in mijn wens om gezonder te gaan leven en lekker concreet. Nu koppel ik dat kleine stapje aan een bestaande routine: Ik ga dagelijks een paar keer naar de WC. Iedere keer als ik dat heb gedaan (en mijn handen heb gewassen!) loop ik naar de keuken en drink een glas water. Doordat je de nieuwe gewoonte koppelt aan de bestaande gewoonte is de kans dat je het vergeet minder klein en de kans dat je iedere keer even denkt: ‘oh ja, nu moet ik een glas water drinken’ een stuk groter. Handig toch?
Je bedenkt een tiny habit dus altijd als volgt: Nadat ik (noem hier je bestaande routine, iets wat je al deed) ga ik (de Tiny Habit, kleine gewoonte) doen.
Als je dat 2 weken volhoudt is de kans dat je een echte nieuwe gewoonte hebt aangeleerd echt groot. En vergeet niet jezelf te belonen met iets leuks als het is gelukt (niet met eten, haha!) Nu ben je klaar voor je volgende tiny habit en zo verbeter je langzaam je leefstijl.
Tip 3: zoek steun
Je weet best zelf dat het niet verstandig is om iedere avond bij de koffie een te grote koek te pakken. Het probleem is juist dat je het toch doet, terwijl je weet dat het niet goed is. Als je steun van anderen vraagt om minder te eten dan wordt je daarmee enorm geholpen.
Wat moet je doen als je na een tijdje toch terugvalt in je oude gedrag?
Daar gaat onze volgende blog over, dus stay tuned!
Bronvermelding: www.tinyhabits.com