Is Personalized Food de toekomst?

12-2-2019

De zin en onzin van voedingsadvies op basis van je DNA

Leefstijl staat volop in de aandacht door de aandacht voor duurzame inzetbaarheid op de werkvloer en de stijgende kosten van de gezondheidszorg. Wij geven voedingsadvies aan particuliere cliënten en medewerkers van bedrijven. Bij het adviseren van cliënten is het belangrijk om te kijken naar de individuele wensen en behoeften en daarom maken wij gebruik van een uitgebreide persoonlijk intake. Zouden onze adviezen, door het afnemen van een DNA test en/of bloedtest een andere uitkomst krijgen? En…kunnen we voortaan aan preventie en voorlichting op individuele basis doen? Dat is dus een andere insteek dan het adviseren van de algemene richtlijnen goede voeding, die zijn ontwikkeld op basis van traditioneel onderzoek, waardoor ze voor grote groepen kloppen, maar voor individuen óf niet helemaal gelden óf misschien niet haalbaar zijn.

Onze visie is altijd geweest dat het grootste gedeelte van de bevolking eigenlijk geen individueel advies nodig heeft en dus al helemaal geen DNA test. Want, gezondheidswinst zit volgens ons vooral in het eten van meer groente.

De proef op de som

Toch zijn wij natuurlijk reuze nieuwsgierig en houden we nieuwe ontwikkelingen en innovaties in onze branche goed bij. Mascha en Jenny lieten daarom hun eigen DNA onderzoeken en lieten stagiair Anne een uitgebreid literatuuronderzoek doen. Benieuwd? 

Wie wil er nou niet gezond zijn? In de basis is gezond eten en voldoende beweging voor iedereen aan te raden. Maar goede gezondheid is niet voor iedereen op dezelfde manier te behalen. Er is daarom misschien wel behoefte aan een gepersonaliseerd voedingsadvies. De term personalized nutrition kom je nu overal tegen. Er wordt beweerd dat op basis van jouw DNA een perfect voedingsadvies gemaakt kan worden. Wil jij weten of dit de toekomst is? Of is het onzin? Kan jij er baat bij kan hebben? Lees snel verder!

Voor het opstellen van een optimaal passend advies is het belangrijk te kijken naar het profiel van het individu. Personalized nutrition heeft als doel het zo goed mogelijk op het individu afstemmen van de dagelijkse voeding. Het uitgangspunt is dat ieder individu het beste geholpen kan worden door voeding die past bij zijn fysiologische, mentale en sociale wensen en behoeften.

Wat onderzoekt een DNA test eigenlijk? 

Belangrijk om te weten is dat de uitslag van het DNA onderzoek alleen aangeeft welke genen jij bij je geboorte hebt meegekregen. Het geeft een soort kansberekening aan. Het zegt dus niets over je huidige status. Die wordt beïnvloed door meerdere factoren zoals opvoeding en leefstijl, maar dus ook door je genen. Als je je huidige status wilt weten zou je er eigenlijk nog een bloedtest bij moeten doen. 

Voorbeeld: uit het DNA van Mascha bleek dat zij Vitamine B6 slecht opneemt. Het bijbehorend advies was de inname van B6 te verhogen. Door bloedonderzoek zou je kunnen zien of zij daadwerkelijk te weinig van deze vitamine binnenkrijgt of dat zij dit door een gezond voedingspatroon al heeft ondervangen. 

DNA is dus niet heilig, maar geeft wel extra informatie en wij kunnen ons voorstellen dat er genoeg mensen zijn die net als wij nieuwsgierig zijn naar hun eigen DNA. Je hoort bijvoorbeeld ook veel mensen praten over het obesitas gen. Dat zou je als excuus kunnen gebruiken om niet af te vallen. Dat komt sommige mensen goed uit! 

Na het opsturen van wat speeksel kregen we een rapport toegestuurd. Mascha deed de meest uitgebreide test en kreeg een rapport van 148 pagina’s toegestuurd. Daarnaast kreeg Mascha een gepersonaliseerd kookboek toegestuurd. 

Wat zijn de voordelen van voedingsadvies op basis van je DNA?

Gezondheidsadviezen zijn veelal gebaseerd op grote groepen. Echter is ieder persoon uniek en reageert daarom anders op voeding. Vanuit die optiek lijkt het logisch om voor iedereen een persoonlijk dieetplan op te stellen wanneer de juiste middelen daartoe beschikbaar zijn. 

Verder zou het op economisch vlak kosten kunnen schelen. Als bijvoorbeeld uit je DNA blijkt op welke medicijnen jouw lichaam wel- of niet goed reageert, scheelt dit onnodige medicatie kosten. Daarnaast is preventie nodig om de stijgende kosten van de gezondheidszorg tegen te houden. Voorkomen van ziekten is goedkoper dan behandelen.

Je DNA zegt niet alles, het is alleen een risico voorspelling. Toch kan het fijn zijn om zo’n risicovoorspelling in kaart te brengen. Het betekent niet dat je je leven drastisch om moet gooien. Maar het kan dienen als een seintje, zodat je weet dat je ergens wat beter op kan letten of in de gaten houden. 

Ook is het erg interessant om een idee te krijgen waar jouw lichaam goed en minder goed op zou moeten reageren (volgens je DNA). 

Topsporters (professionals en amateurs) die geinteresseerd zijn in ieder detail zouden inzichten kunnen krijgen uit de DNA tests. En ook voor mensen die last hebben van mysterieuze problemen met hun voeding. Als allergietesten geen uitsluitsel geven over bestaande problemen, dan zou met behulp van een DNA test wellicht de juiste diagnose gesteld kunnen worden.

Welke nadelen kleven hieraan?

Ziektes worden veroorzaakt door meerdere factoren. Als jouw DNA-profiel laat zien dat je een grotere kans hebt op het ontwikkelen van overgewicht, wil dit niet zeggen dat je er niks aan kunt doen. En andersom als jouw DNA laat zien dat je een kleinere kans hebt op overgewicht wil dat niet zeggen dat je geen overgewicht kan krijgen. DNA is dus niet zaligmakend. We moeten ons ook richten op de andere factoren, zoals een gezonde leefstijl en beweging.

Er is veel bekend over ons DNA. Maar er is nog veel meer niet bekend. Het is maar de vraag of de complexe relatie tussen onze genen, voeding en gezondheid ooit helemaal vertaald kan worden in effectieve aanbevelingen. Het menselijk lichaam is een meesterwerkje en het is de vraag of wij de natuur al wel zo goed begrijpen. Daarnaast is er nog te weinig bekend over heel veel genen. De wetenschap naar leefstijl en genen staat eigenlijk nog in de kinderschoenen. 

Verder is er ook een ethische en culturele kwestie. Als iedereen zijn/haar op maat gemaakte maaltijd gaat consumeren, is het nauwelijks mogelijk om gezamenlijk een maaltijd te eten. Nu speelt eten een belangrijke rol in onze cultuur. Het wordt er zo niet echt gezelliger op aan tafel! 

Daarnaast zijn de kosten van een DNA-dieet ook niet geheel onbelangrijk. Een onderzoek kost een paar honderd euro. 

Het onderzoek naar de genen van Mascha en Jenny

Voor Mascha en Jenny gold dat zij veel dingen herkenden, maar ook wel wat verassingen over zichzelf ontdekten. Voor beiden geldt dat zij een lager dan gemiddeld risico op overgewicht hebben en dat herkenden zij wel uit hun families. Mascha kan goed alcohol verwerken (da’s makkelijk!) maar slecht cafeïne. Dat was voor haar dan ook een duidelijke verklaring waarom ze nooit heeft doorgezet bij het koffie leren drinken. Daarnaast kwam uit het onderzoek dat zij een gunstige stofwisseling heeft als het gaat om lactoseverwerking. Ook dat was voor haar niet nieuw. Verassend waren echter een moeilijkere opname van Vitamine B6, Omega 3 en een ongunstige reactie op koolhydraten. Van een ongunstige reactie op koolhydraten heeft zij nog nooit wat gemerkt en een gebrek aan Omega 3 laat zich natuurkijk niet zo duidelijk voelen. Wel goed om te weten, dus voortaan nog wat meer vette vis en noten. 

Mascha heeft naast DNA en voeding ook nog meer laten rapporteren zoals de combinatie van haar DNA/sport en DNA/hartgezondheid en DNA/veroudering. De uitslagen van deze onderzoeken ware n misschien nog wel spectaculairder dan het DNA en voeding onderzoek. Zo bleken haar spieren vooral geschikt te zijn voor duursport en verbrandt zij tijdens duursport twee keer zo veel vet als het gemiddelde. Zo ben je toch extra gemotiveerd als je je hardloopschoenen uit de kast haalt! Helaas bleken haar genen niet ideaal bij de huidveroudering, iets wat zij ruimschoots herkende. Er moet veel gesmeerd en gehydrateerd worden!  

Ons onderzoeksbureau VitalGene

Wij deden onze tests via VitalGene. Dat is een onderzoeksbureau dat zich vooral richt op werkgevers en werknemers en op die manier een bijdrage wil leveren aan een gezondere leefstijl en duurzame inzetbaarheid. Natuurlijk is VitalGene enthousiast over haar diensten (“Een optimaal dieet – de sleutel tot gezondheid en geluk”) maar zij verkochten ons geen onzin en waren eerlijk over de stand van de wetenschap en de (beperkte) invloed van genen op ons totaal welbevinden. In het rapport wordt daar ook aandacht aan besteed. Nadeel vinden wij wel dat voor het begrijpen van het rapport een vrij hoog denkniveau nodig is en kennis van leefstijl ook wel handig is. Daarnaast is het lastig om zonder begeleiding de aanbevelingen te vertalen naar de praktijk. Het bureau heeft wel aangegeven bereid te zijn tot toelichting, maar over de telefoon doe je dat toch minder snel. Het zou fijn zijn als je je rapport met iemand kon bespreken en daarna een persoonlijk voedingsadvies en begeleiding kunt krijgen. In dat opzicht vullen we elkaar goed aan. Bespreek je rapport dus vooral met een goede diëtiste of voedingsdeskundige! 

DNA Onderzoek en privacy

De bureaus die DNA test aanbieden laten het onderzoek op dit moment in buitenlandse laboratoria doen, veelal in Duitsland en de VS. Hoe weet je nou dat jouw DNA niet voor hele andere onderzoeken wordt gebruikt of wordt verkocht? Het is belangrijk dat je deze vraag stelt aan het bureau waar jij je test laat afnemen. Daarna is het een kwestie van vertrouw je dat bureau of niet? 

VitalGene. Besteedt uitgebreid aandacht aan dit aspect en garandeert dat jouw DNA voor niets anders wordt gebruikt dan voor jouw onderzoek. Tja, wij stonden er niet bij, maar de eigenaar van VitalGene, Karlijn van den Bosch kwam op ons betrouwbaar over. 

Conclusie

Een DNA onderzoek laten doen is interessant. Het is bovendien ook heel leuk om jezelf zo in de kaart te zien en het was voor ons eigenlijk ook een feest van herkenning. Daar is niks mis mee, een beetje bevestiging kan ook heel fijn zijn. 

Voor mensen met een bovenmatige interesse in leefstijl en topsporters is het DNA onderzoek zeer interessant. Het geeft praktische tips en adviezen. Let wel op welk bureau je kiest en realiseer je dat DNA onderzoek nog in de kinderschoenen staat en dus niet de heilige graal is. Laat je ook goed begeleiden na het ontvangen van het rapport door een diëtiste of voedingsdeskundige. Als je dan toch geld uitgeeft vraag dan meteen het meest uitgebreide rapport. Kun je meteen met je personal trainer in overleg over je workouts. 

Voor mensen die starten met het verbeteren van hun leefstijl is het aloude advies van meer bewegen, meer variatie in voeding en het eten van meer groente eigenlijk voldoende. Wij maken altijd een goede intake op basis van jouw ervaringen, wensen en behoeftes. Daarmee kan je ook afvallen. Afvallen is ook niet het moeilijkste. Het is vooral het permanent veranderen van je gedrag dat een uitdaging blijft. En daar kan de DNA test een beetje bij helpen doordat je bewustwording groeit. 

Wij zien weinig kwaads in het laten maken van een DNA rapport. 

Wil jij graag een DNA test laten doen, neem dan contact met ons op en we begeleiden je graag bij het aanvragen van de test en het begrijpen van je genen en het veranderen van je gedrag.